تعارض جزیی از هر رابطه ی صمیمی است. تعارض یعنی دو نفرافکار یا احساس متفاوتی درباره ی یک موضوع داشته باشند.
گاتمن زن و شوهرها را از نظر رابطه بین فردی و مواجهه با تعارض به ۵ دسته تقسیم کرده است:
۱. زن و شوهرهای پرهیزکننده از مشاجره
این دسته از زوجین سعی می کنند جر و بحث و متقاعد کردن یکدیگر را به حداقل برسانند و به جای آن روی حوزهٔ تفاهماتشان تمرکز می کنند. شما در این دسته قرار دارید اگر:
🔸اغلب نقاط اختلاف نظرتان را نادیده می گیرید، مخصوصاً اگر فکر کنید که حل نمی شوند
🔸اختلافات را کوچک می کنید و از آنها می گذرید
🔸از اینکه به طرف مقابل نیازهایتان را ابراز کنید پرهیز می کنید
🔸هنگام وقوع مشکلات می گذارید زمان آنها را رفع کند
۲. زوجین لطیف
درست برعکس گروه اول، این زوجین به شدت احساسی اند. حین بحث در مورد تعارضات شان، به سرعت سعی می کنند یکدیگر را قانع کنند، و بحث را ادامه می دهند. شما جزء این گروه هستید اگر:
🔸به طور کلی احساسی، عاطفی هستید و به یکدیگر عشق می ورزید
🔸نگاهتان به یکدیگر نگاهی برابر است
🔸مشاجره و بحث های زیادی دارید
🔸به راحتی و با حالت عاطفی بحث می کنید
🔸در تعارضات تان نسبت به هم توجه، احترام و مراقبت دارید
🔸اختلافات را حل می کنید
🔸بحثتان با خنده و شوخ طبعی آغشته است
۳. زوجین اعتبار دهنده
در طول مشاجرات آرام باقی می مانند و تمایل به حل اختلافات دارند. احساسات را نسبت به هم ابراز می کنند ولی اغلب خنثی هستند. به نوعی حد وسط ۲ دستهٔ بالا هستند. شما احتمالاً در این دسته قرار میگیرید اگر شما و شریک عاطفی تان ویژگی های زیر را داشته باشید:
🔸آرام و به لحاظ هیجانی تحت کنترل هستید
🔸مودب و محترمانه رفتار می کنید
🔸با اعتبار بخشیدن و تصدیق احساساتِ طرف مقابل، همدلانه رفتار می کنید
🔸می توانید از دریچهٔ چشم طرف مقابل به مسائل نگاه کنید
🔸در مورد اختلافاتتان صحبت می کنید، اما فقط در مورد بخشی از آنها
🔸از مصالحه و سازش استقبال می کنید
🔸هشیارانه به دنبال راه حلی هستید که برای هر دوی شما رضایت بخش باشد (برنده-برنده)
۴. زوجین متخاصم
بر خلاف دسته های قبل، بحث را با خصومت پیش می کشند. رابطه و تعاملات شان در مجموع منفی است، علاقه و عاطفه میانشان کم است. شما احتمالاً در این دسته قرار دارید اگر:
🔸بسیار از هم انتقاد می کنید، همدیگر را سرزنش می کنید و یکدیگر را مقصر می دانید،
🔸احساس می کنید نیاز دارید خودتان را از حملهٔ طرف مقابل حفظ کنید
🔸سعی نمی کنید صادقانه به یکدیگر گوش بدهید و همدیگر را درک کنید
🔸بیشتر در مقابل هم جبهه می گیرید به جای آنکه هم تیمی هم باشید
🔸 روش های حل تعارضات تان ناموثر است و یا شاید تلاشی نمی کنید
۵. زوجین متخاصم-منفصل
این زوجین مانند دو ارتش ضد هم اند که از جنگیدن خسته شده اند و از هم جدا هستند. هنگام تعارضات به هم حمله می کنند اما فضای بینشان سرد است و از یکدیگر جدا هستند
حال با توجه به مطالب مطرح شده برای مدیریت تعارضات که جزیی از زندگی هر زوجی میباشد چکار کنیم؟
👈هنگام مشاجره و درگیری مجموعه ای از علائم جسمی بروز می کند. این علائم شامل ضربان سریع قلب، عرق کردن کف دست ها، سرگیجه ها، خشم، دلشوره و گرفتگی عضلات است. حل تعارض از مهارت های بین فردی است که می توان به شیوه ای نظام مند، از آن برای حل و فصل اختلافات استفاده کرد.
🔸 تکنیک بازگشت
وقتی آرام شدید، دوباره بازگردید و آرام درباره مشکل بحث کنید. اگر احساس آرامش نمی کنید، بحث درباره مشکل را به بعد موکول کنید.
🔸 تکنیک توقف
پذیرش این تکنیک ساده به زمان و مقداری شوخ طبعی نیاز دارد. وقتی مشاجره و درگیری اوج می گیرد، دست خود را بالا می گیرید و فریاد می زنید «توقف» یا «ایست». این علائمی است که می گوید دو طرف باید فریاد زدن را متوقف کنند و به اتاق های مجزایی بروند.
🔸 تکنیک تایم اوت
توقف کردن درگیری به معنای حل و فصل مشکل نیست بلکه مهلتی است تا طرفین آرام شوند و به حالت عادی بازگردند. زوج ها، هنگام مشاجره هیجان زده می شوند. وقتی این اتفاق می افتد میزان ضربان قلب، تنفس، نبض و هورمون آدرنالین خون افزایش می یابد. یکی از اهداف این مرحله، آرام کردن افراد است. هر فرد به اتاقی می رود و 15-10 دقیقه بی سر و صدا می نشیند.
🔸 تکنیک تنفس آهسته
گاهی وقت ها برای آرام شدن باید نفس عمیق کشید. در این مهلت 15-10 دقیقه ای استراحت، دستتان را روی شکم خود بگذارید و نفس بکشید. کم کم سرعت نفس کشیدنتان را کم کنید و عمیق تر نفس بکشید. پس از چند لحظه آرام خواهید شد.
🔸 تکنیک شنوایی فعال
برای اینکه با نیازها و نگرانی های همسرتان آشنا شوید، باید به دقت به حرف هایش گوش کنید. گوش کردن فعال، توانایی و هنر بزرگی است که هر کسی ندارد. به این طریق می توانید با نیازها و نگرانی های همسر خود آشنا شوید. با طرح سوال های گوناگون، مطمئن شوید منظور وی را درک کرده اید. حرف های او را قطع نکنید. نیازها و نگرانی های او را یادداشت کنید. خلاصه ای از نگرانی ها و نیازهای همسرتان را بازگو کنید تا او متوجه شود به حرف هایش گوش داده اید.
🔸 تکنیک گفت و گوی محترمانه
پس از گوش دادن به همه حرف های همسر، از نیازها، نگرانی ها و مسائلی که باعث ناراحتی شما شده است، با آرامش و احترام سخن بگویید:
- نیازها و نگرانی های خود را شرح دهید.
- همسر خود را سرزنش نکنید.
- در جستجوی راه حلی باشید.
- از او بخواهید خلاصه حرف های شما را بازگو کند.
- او نیز باید به نیازها و نگرانی های شما توجه کرده باشد و آنها را به یاد بسپرد. گاهی اوقات، در شرایطی که رسیدن به توافق دشوار است، درخواست کمک حرفه ای از مشاور یا روانشناس موثر است.
🔸 تکنیک ارتباط چشمی
گوش دادن و یادگیری آن کار آسانی نیست. با استفاده از روش گوش دادن فعال، می توانید به همسر خود نشان دهید که به حرف های او گوش می دهید. وقتی همسر شما حرف می زند، به چشم هایش نگاه کنید. با این کار نشان می دهید که به حرف های او توجه دارید. هر دو سه دقیقه یک بار، حرف های همسر خود را جمع بندی کرده و بازگو کنید. این روش به همسر شما که ممکن است آشفته و عصبی باشد کمک می کند تا به آسانی و با اطمینان، احساس های خود را به زبان آورد. استفاده از زبان بدن- با حرکت هایی مانند تکان سر- او را به حرف زدن تشویق می کند.
🔸 شروع آرامِ گفتگو:
دقت کنید که، مکالمات معمولاً به نقطه ای منتهی می شوند که از آن شروع شده اند، در نتیجه با لحنی آرام بحث را آغاز کنید. انتقاد و سرزنش نکنید. واقعه را توصیف کنید و مؤدبانه صحبت کنید.
🔸. تعمیرِ رابطه و تشنج زدایی از تعارض:
از عباراتی نظیر
“بزار دوباره تلاش کنم” و “متأسفم”
برای کمک به تشنج زدایی از تعارض و تعمیر رابطه استفاده کنید.
🔸 گوش دادن به احساسات و آرزوهای اساسیِ شریک زندگی تان :
شما بایستی از دو جهت روی این مقوله کار کنید. از یک طرف به گفتگوهایتان وضوح بیشتری بدهید و احساسات و خواسته هایتان را شفاف و دقيق بیان کنید. از طرف دیگر، شنوندۀ بهتری باشید و سعی کنید خواسته های اساسی شریک عاطفی تان را کشف کنید.
🔸 نسبت به شریک عاطفی تان نفوذپذیر باشید:
نظرات و ایده های شریک عاطفی تان را مهم تلقی کنید و به آنها احترام بگذارید.
🔸. مذاکره و مصالحه:
مصالحه یک هنر است.
در مصالحه هر دو طرف بایستی احساسِ احترام، درک و حمایت بکنند. هر طرف چیزی به دست می آورد و چیزی از دست می دهد، در نتیجه هر دو برنده اند.
چنانچه نتوانیم تعارضات موجود در رابطه را به درستی رفع کنیم به تدریج رابطه دچار فرسودگی و آسیب میشود و در نهایت به سمت طلاق عاطفی و یا طلاق قانونی سوق داده میشود .
مراحل چهار گانه جدایی عاطفی و احساسی عبارتند از :
١ . مخالفت
٢ . رنجش و عصبانیت
٣ . عدم پذیرش و طرد
٤ . سرکوبی
❌ مخالفت: به مخالفت پنهان و آشکار تقسیم می شود.
در زمینه زندگی زناشویی این مخالفتها به کرات پیش می آید.
هشدار: اگر مخالفتهای کوچک خود را بیان نکنید و از خیر مطرح کردن آنها بگذرید،این مخالفتهای کوچک جمع شده و کم کم به علامت هشدار دهنده.بعدی یعنی رنجش و عصبانیت تبدیل می شود.
❌ رنجش و عصبانیت: نوع شدیدتر مخالفتهایی است که روی هم جمع شده اند و به صورت احساس تنفری موقتی ابراز می شود.خیلی مواقع که سر موضوع کوچک و بی ربطی،دعوای بزرگی راه می افتد،علت آنرا باید جای دیگر و موضوع دیگری جستجو کنید.
از اثرات رنجش و عصبانیت می توان به جدایی عاطفی بین شرکای عاطفی اشاره کرد.
اگر رنجش و عصبانیت،مدام تکرار شود؛شما در مقام جلوگیرنده آن، با به درون ریختن این عصبانیت و رنجش و انباشت انرژی منفی بسیار در درونتان پا به مرحله سوم می گذارید.
❌ عدم پذیرش و طرد:بعد از یک دعوای مفصل،در را به هم می کوبید و از منزل خارج می شوید.این در حالیست که از جار و جنجال خسته اید و برای رسیدن به آرامش منزل را ترک کرده اید؛اما در واقع از همسر خود فرار کرده اید.و یا اینکه شما در منزل هستید اما به یکدیگر بی اعتنایی می کنید. این مرحله می تواند یک ساعت،یک روز و یا چند هفته طول بکشد.این دوره بحرانی ترین دوره اختلافات و در حقیقت زمان به زانو درآمدن آخرین تلاشهای عاطفی طرفین برای بقای زندگی مشترکشان است.
اما این مرحله هم با انباشت و تکرار در طول یک دوره زمانی، شما را به مرحله نهایی گسست عاطفی تان سوق می دهد.
❌ سرکوبی : گوشه ای از رستوران ، ساکت و تنها و عبوس نشسته اید و زندگی خود را مرور می کنید.به زندگی مشترکتان فکر می کنید تمام لحظات شیرین وتلخش را یادآوری می کنید و نظر خانواده و فامیل درباره زندگیتان را از خاطر عبور می دهید و به حرفهای آنها بعد از جدایی احتمالی خود فکر می کنید.در این لحظه ،شما در یک عکس العمل طبیعی،چون نمی خواهید آدم شکست خورده ای به نظر برسید،به یکباره به فکر کاری می افتید که این زندگی را نجات دهید و کدورتها از دجودتان رخت برمی بندند.
اینجاست که در دام سرکوبی افتادید و همه احساسات منفی خود را سرکوب می کنید تا آبرویتان حفظ شود و خانواده تان پاپرجا بماند.
سرکوبی نوعی احساس کرخی و بی حسی است.شما ذیگر احساسات منفی خود را حس نمی کنید.اما در مقابل بهای بزرگی می پردازید و دیگر احساسات مثبت خود را نیز لمس و درک نخواهید کرد.زندگیتان کسل کننده می شود و خستگی مزمن جسمی و روحی به سراغتان می آید.
آنچه فاجعه است این است که در این نوع رابطه همه چیز خوب و مرتب به نظر می رسد و طرفین به ظاهر زندگی خوبی در کنار هم دارند؛اما در واقع بسیاری از استعدادها و مهارتهای عاطفی خود را فراموش کرده اند و به یک نیمه مرده ماشینی تبدیل شده اند که زندگی محدود و بی طراوتی را دنبال می کنند.
علاج کار کجاست؟
مسلما در روراست بودن با خود و دیگران و بیان مخالفتها در همان زمان شکل گیری، و ابراز ناراحتی و رنجش ها در مرحله بعد.
در کنار اینها، فراگیری و تمرین مهارت های حل مساله و گفتگوی معطوف به نتیجه عینی و موثر نیز باید در دستور کار قرار گیرد.
مهمترین قدم پذیرش وجود اشکال در زندگیتان است.زیرا بزرگی می گوید:”زمانی که آگاهی به وجود می آید،تغییر آغاز می شود.”
بدون دیدگاه